Ιστορία

Ο Ιγνάτιος Λογιόλα και οι πρώτοι συντρόφοί του, Francis Xavier, Alfonso Salmerons, Diego Laynez, Nicholas Bobadilla, Pierre Favre και Simão Rodrigues, ήδη από το 1534 θεωρούσαν την παρέα τους μια societas, δηλαδή μια “συντροφία” δεμένη με ανεπίσημο όρκο. Μετά από πολλές συζητήσεις και κοινή προσευχή, ο Ιγνάτιος ζήτησε επίσημα να τεθεί μαζί με την ομάδα του στην άμεση διάθεση του Πάπα, με αποτέλεσμα το 1540 ο Παύλος Γ’ να εγκρίνει επίσημα το νέο μοναχικό τάγμα με την ονομασία Συντροφία του Ιησού (Societas Iesu) και Γενικό Ηγούμενο τον Ιγνάτιο.

Εκεί ακριβώς, στα μέσα του 16ου αιώνα, στο μεταίχμιο δύο κόσμων, του Μεσαίωνα που είχε αρχίσει να αργοσβήνει και της Αναγέννησης που άνοιγε το δρόμο στη νεώτερη εποχή, καθώς τεχνολογικές και επιστημονικές ανακαλύψεις, γεωγραφικές εξερευνήσεις και βαθιές κοινωνικές αλλαγές μεταμόρφωναν αργά αλλά σταθερά το τοπίο της καθημερινής ζωής αλλά και τους ορίζοντες όλης της ανθρωπότητας, ο Ιγνάτιος και η Societas Iesu άρχισαν να διαδίδουν το Λόγο του Θεού από τις ευρωπαϊκές πόλεις μέχρι τα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου.

Το Τάγμα των Ιησουιτών, όπως έγινε σιγά-σιγά γνωστό, αύξησε σύντομα τα μέλη του και ανέπτυξε από την αρχή πολύπλευρη ποιμαντική, εκπαιδευτική και ιεραποστολική δράση. Ήδη κατά το θάνατο του Ιγνάτιου, το 1556, οι ιησουίτες λειτουργούσαν 74 κολλέγια σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, το πρόγραμμα των οποίων περιελάμβανε τις ανθρωπιστικές σπουδές, τη φιλολογία, τις νεοεμφανιζόμενες φυσικές επιστήμες, την τέχνη, κ.ά., ενώ έθετε τις βάσεις του σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος που θα εξαπλωνόταν σταδιακά σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο. Η σημασία που έδωσαν οι ιησουίτες στην εκπαίδευση και τις επιστήμες είναι φανερή και από το γεγονός ότι πολλά μέλη του Τάγματος διέπρεψαν ανά τους αιώνες ως επιστήμονες και ερευνητές σε τομείς όπως τα μαθηματικά, η γεωμετρία, η φυσική, η αστρονομία, η βιολογία, η παλαιοντολογία, κ.ο.κ.

Το Τάγμα των Ιησουιτών έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Αντιμεταρρύθμιση και στην εξάπλωση της τέχνης του Μπαρόκ, ενώ ιησουίτες υπήρξαν σύμβουλοι και πνευματικοί καθοδηγητές πολλών ευρωπαίων ηγεμόνων. Παράλληλα, ανάμεσα στον 16ο και 19ο αιώνα, οι ιεραποστολές του Τάγματος επρόκειτο να βρεθούν στην Ασία, στην Αφρική, στη Β. και Ν. Αμερική, σε κάθε μέρος που έφταναν οι ευρωπαίοι εξερευνητές, πολύ συχνά μάλιστα επρόκειτο να υπερασπίσουν τους ιθαγενείς απέναντι στους αποίκους, αλλά και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως φυλής και θρησκείας.