Να, λοιπόν, που είμαστε μέσα στην κρίση, την πιο σοβαρή εδώ και δεκαετίες, και μάλιστα χειρότερα από άλλες χώρες. Οι διαβεβαιώσεις ότι «είμαστε θωρακισμένοι», αποδείχθηκαν αερολογίες. Δεν είναι, όμως, η κρίση μόνο οικονομική. Η πορεία της ελληνικής κοινωνίας και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί έχει φτάσει σε αδιέξοδο. Πού στράβωσε, λοιπόν, η πορεία μας; Γιατί φτάσαμε σ’ αυτήν την απαξίωση; Χτίζαμε πάνω σε ψέματα. Χάσαμε σιγά σιγά την επαφή με την πραγματικότητα. Αυτό είναι το θέμα.
Σε διάφορες περιστάσεις, τα τελευταία χρόνια φάνηκε ότι η ελληνική κοινωνία κινείται περισσότερο στο χώρο των φαντασιώσεων και λιγότερο σε εκείνον της πραγματικότητας. Οι κινητοποιήσεις και ο πυρετός την εποχή του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία ήταν ένα καμπανάκι. Το ίδιο και με τον πυρετό όταν συζητιόταν το σχέδιο Ανάν για την Κύπρο. Φαινόταν τότε ότι η ελληνική κοινωνία δεν πατάει στην πραγματικότητα, αλλά κινείται στο χώρο των φαντασιώσεων και ωθείται από άλυτες εσωτερικές αντιφάσεις. Την αλήθεια την φοβάται και την αποφεύγει. Ακόμη και ένα παγκόσμιο γεγονός, όπως η κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, στον τόπο μας δεν έγινε δεκτό, δε χωνεύτηκε, αλλά απωθήθηκε.
Στην οικονομία, μια ολόκληρη εποχή ευμάρειας και «ανάπτυξης» χτίστηκε πάνω στο ψέμα. Αγνοήσαμε μια απλή αλήθεια: Δεν μπορείς να βγάζεις δέκα και να ξοδεύεις δεκαπέντε. Ούτε και να απορρίπτεις όλο το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, ενώ απολαμβάνεις και τα αγαθά του και θέλεις να γίνεσαι δεκτός από τους άλλους οικονομικούς εταίρους. Ο πακτωλός των δανείων και των επιδοτήσεων σε τίποτε δε βοήθησε, ώστε η οικονομία να γίνει σταθερότερη και υγιέστερη. Αντίθετα, στρεβλώθηκε το οικονομικό σύστημα, φθάρηκε το ήθος, θρέφτηκε το θράσος. Απατεώνες επιχειρηματίες και κηφήνες συνδικαλιστές, πλούσιοι και φτωχοί άρπαγες, με τη δική του πολιτική κάλυψη ο καθένας, όλοι, λιγότερο ή περισσότερο, συνέβαλαν ώστε η χώρα να καταλήξει να ζει παρασιτικά. Το γεγονός ότι τα σημερινά παιδιά επωμίζονταν ένα συντριπτικό βάρος χρεών που υποθηκεύει το μέλλον τους δεν ήταν αρκετό για να συνετίσει τους νεοέλληνες.
Έλλειψε η ανδρεία να δούμε την πραγματικότητα και την αλήθεια. Περίσσεψε η ανανδρία της ανευθυνότητας και του ψεύδους. Λέγαμε για υπερήφανη εξωτερική πολιτική και αγώνες στα ευρωπαϊκά όργανα. Έτσι ονομάζαμε αυτό που ήταν κλάψα και ζητιανιά για περισσότερες επιδοτήσεις, ψεύτικες δικαιολογίες για δεσμεύσεις που δεν τηρήθηκαν. Τώρα είναι η ώρα του λογαριασμού. Η πραγματικότητα θα επιβάλει το βάρος της, όσο οδυνηρό κι αν είναι για μας, που τόσο την αγνοήσαμε και μάλιστα περιφρονήσαμε. Την αλαζονεία απέναντι στην πραγματικότητα θα την χάσουμε. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα το κάνουμε πριν την επερχόμενη καταστροφή.
Τώρα, αν διαπαιδαγώγηση των νέων σημαίνει είσοδο και συμμετοχή στην κοινωνία, συμμετοχή στον πολιτισμό, στους κανόνες της κοινωνίας, αν σημαίνει έξοδο από την κυριαρχία των φαντασιώσεων και αποδοχή της πραγματικότητας, συνεργασία και παραγωγή έργου, τότε υπάρχει και ένα μεγάλο θέμα διαπαιδαγώγησης της νέας γενιάς. Πώς μαθαίνουν οι νέοι να ζουν μέσα στην σημερινή Ελλάδα;
Στο παρόν τεύχος επιχειρήσαμε να κοιτάξουμε λίγο διαφορετικά τους νέους, που δείχνουν αποπροσανατολισμένοι και μπερδεμένοι, χωρίς στόχους και χωρίς θέληση μπροστά σ’ έναν κόσμο όπου από τη μια όλα επιτρέπονται και από την άλλη δε βρίσκεις θέση. Δε σκοπεύουμε να διατυπώσουμε συμπεράσματα. Ο στόχος μας είναι να δείξουμε ότι πίσω από την εικόνα που βλέπουμε, υπάρχουν και αθέατες όψεις. Και το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στους ενήλικες, είναι ζήτημα προς προβληματισμό…
JA
