Ο πάπας Βενέδικτος πραγματοποίησε τετραήμερη επίσκεψη στη Μεγάλη Βρετανία από τις 16 ως τις 20 Σεπτεμβρίου. Κατά κοινή ομολογία, ήταν ένα πολύ δύσκολο ταξίδι. Ο βρετανικός τύπος κατά τους τελευταίους μήνες ήταν ψυχρός και κριτικός. Η Αγγλία έχει μια αντικαθολική παράδοση αιώνων. Η σημερινή συγκυρία σαφώς αρνητική. Το κύμα αθεϊσμού είναι ισχυρό και επιθετικό στην Αγγλία, τα σκάνδαλα παιδεραστίας έχουν αμαυρώσει την καθολική Εκκλησία και ο πάπας Βενέδικτος περιγράφεται αρνητικά ως απόμακρος, μονολιθικός, φοβισμένος. Στον ελληνικό τύπο εμφανίστηκε μια δημοσίευση στο Βήμα της 20ής Σεπτεμβρίου από τους Τάιμς της Νέας Υόρκης (Ο Πάπας σε ένα σχισματικό νησί) υπογραφόμενη από τον Ρότζερ Κόεν, η οποία είναι η πιο δηλητηριώδης για την καθολική Εκκλησία από τις δεκάδες δημοσιεύσεις που διάβασα στο διεθνή τύπο. Ωστόσο, οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Η επίσκεψη πήγε εξαιρετικά καλά και αυτό μας κάνει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το πνευματικό τοπίο στην Ευρώπη.
Ομολογουμένως ο πάπας έγινε δεκτός με όλες τις τιμές και με άκρα ευγένεια σε μια χώρα όπου, πριν τρεις αιώνες, όποιος καθολικός ιερέας συλλμβανόταν σε αγγλικό έδαφος, απαγχονιζόταν ως πράκτορας επχθρικής δυνάμεως. Τώρα οι σχέσεις με την αγγλικανική Εκκλησία φάνηκαν εξαιρετικά εγκάρδιες. Κύριος σκοπός της επίσκεψης ήταν η μακαριωνυμία του καρδιναλίου Νιούμαν, ο οποίος ήταν η πιο σημαντική μορφή του καθολικισμού στην Αγγλία το 19ο αιώνα.
Ο πάπας μίλησε απλά, χωρίς προσπάθεια εντυπωσιασμού, αλλά και χωρίς να κρύψει τη σκέψη του. Αναφέρθηκε στην κακοποίηση παιδιών από κληρικούς, μίλησε για την ντροπή και την ταπείνωση που ο καθολικός κόσμος αισθάνεται εξαιτίας αυτών των σκανδάλων, ενώ πριν, σε ομιλία του, είχε τονίσει ότι η ιεραρχία της Εκκλησίας δε φάνηκε να επαγρυπνεί αποτελεσματικά για να αποτρέψει και να σταματήσει αυτές τις εγκληματικές πράξεις. Από τις πιο σημαντικές στιγμές ήταν η ομιλία του πάπα στο Γουέστμινστερ Χωλ, στην καρδιά του αγγλικού κράτους, εκεί όπου αναπτύχθηκε ο θεσμός του σύγχρονου κράτους και όπου ο άγιος Τόμας Μόρ καταδικάστηκε γιατί αντιτάχθηκε στον αποχωρισμό της αγγλικής Εκκλησίας από τη Ρώμη. Εκεί, σε εκπροσώπους του πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού κόσμου, ο πάπας απηύθυνε το λόγο. Το γεγονός θα ήταν αδιανόητο πριν πενήντα χρόνια. Αναφέρθηκε στη σημερινή δυτική κοινωνία που γίνεται σταδιακά εχθρική προς το χριστιανισμό, σε σημείο που προσπαθεί να τον βγάλει από το δημόσιο χώρο, να του αφαιρέσει κάθε λόγο. Τόνισε ότι η θρησκεία πρέπει να έχει λόγο και ρόλο μέσα στον δημοκρατικό κοινωνικό χώρο.
Η προσέλευση των καθολικών στις τελετές ήταν ενθουσιώδης. Είχαμε την ευκαιρία να τις θαυμάσουμε από την τηλεοπτική μετάδοση, ακθώς και να θαυμάσουμε και τις αγγλικές χορωδίες.
Λέγεται ότι ο πάπας Βενέδικτος δεν έχει το επικοινωνιακό χάρισμα του προκατόχου του. Στην περίπτωση αυτή, όμως, κέρδισε με την αλήθεια και την αταπεινότητα των λόγων του. Αντιμετώπισε μια πολύ αρνητική συγκυρία, αλλά η όλη στάση του έδειξε πίστη και ανδρεία. Η εκκοσμικευμένη Αγγλία, παρά τις πολλές αντιδράσεις, στάθηκε να τον ακούσει.
Η καθολική Εκκλησία μέσα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες φάνηκε να αναδεικνύει νέες δυνάμεις και να είναι σε θέση να εμπνεύσει το σύγχρονο άνθρωπο. Αυτό δεν είναι βεβαίως αρκετό για να βγει από την κρίση, αλλά διατηρεί ένα ρόλο και μια αξιοπιστία, παρά το εχθρικό περιβάλλον και τις εσωτερικές αδυναμίες της. Το μέλλον πιθανώς να δείξει ότι η ως τώρα αρνητική στάση του κόσμου προς το πρόσωπο και την προσφορά του πάπα Βενέδικτου, είναι άδικη.
JA
