Κατά καιρούς, έχουμε αφιερώσει τεύχη του περιοδικού μας στις διάφορες ξενόγλωσσες καθολικές κοινότητες που συναντάμε σε ενορίες των Αθηνών ή και σε άλλες περιοχές της Ελλάδα. Είναι πλέον καιρός να αναφερθούμε και στους Αφρικανούς, μια από τις πιο πολυάριθμες κοινότητες.
Πρόκειται ίσως για τους πιο ταλαιπωρημένους ανθρώπους που έχω συναντήσει στο πλαίσιο αυτών των παρουσιάσεων. Επίσης, είναι εκείνοι τους οποίους γνωρίζουμε λιγότερο από όλους, είναι οι ορατοί-αόρατοι της κοινωνίας, αυτοί που ζουν στο περιθώριο κάνοντας αδιανόητες εργασίες, καθώς και οι πιο απροστάτευτοι νομικά και κοινωνικά. Και όμως, η συνάντηση μαζί τους ήταν μια μεγάλη έκπληξη και αποκάλυψη για μένα. Πολύ γρήγορα αποδείχθηκε ότι ήταν μάταιο να συνεχίσω να ρωτώ άστοχα πράγματα, όταν άρχισαν να ξεδιπλώνονται ιστορίες με σενάρια που έμοιαζαν βγαλμένα από ταινία. Άφησα τους φίλους μας, τους Αφρικανούς –έτσι προτιμώ να τους αποκαλώ- να μιλήσουν ελεύθερα. Και στο τέλος, αυτό που διαπίστωσα, ομολογώ με ντροπή για την αντιμετώπιση που η ελληνική κοινωνία διατηρεί απέναντί τους, είναι ότι τελικά αυτοί οι καλλιεργημένοι και ταλαιπωρημένοι άνθρωποι δεν έχουν κάνει τίποτα εναντίον των Ελλήνων, αλλά θα ήθελαν να τους θεωρούν ανθρώπινα όντα και να τους φέρονται πολιτισμένα, γιατί προσπαθούν να βρουν κάποια ειρηνική λύση απέναντι στα δεκάδες προβλήματα που ορθώνει μπροστά τους το ελληνικό κράτος.
Η ελληνική κοινωνία δεν αντιλαμβάνεται την σκληρότητά της απέναντι στους Αφρικανούς. Πιθανώς, ούτε οι καθολικοί στην Ελλάδα την αντιλαμβάνονται. Οι Έλληνες έχουν συνηθίσει να ζουν σε μια ομοιογενή κοινωνία, δεν είναι εξοικειωμένοι με τους ξένους και “οι μαύροι” είναι ακόμη πιο ξένοι κι από όλους τους ξένους. Η κοινωνία μας όμως κρίνεται και διαμορφώνεται μέσα από τη στάση που καλλιεργεί απέναντι σε ομάδες προσφύγων, όπως αυτή των Αφρικανών. Η τοπική Καθολική Εκκλησία έχει να αντιμετωπίσει μια πρόκληση στην περίπτωση αυτή. Οι Αφρικανοί είναι λιγότερο γνωστοί από τους Πολωνούς ή τους Αλβανούς, πιο απομονωμένοι, ενώ οι ανάγκες τους είναι αόρατες και οι μαρτυρίες τους άγνωστες. Στις σημερινές συνθήκες, η ανθρώπινη και η χριστιανική μας συνείδηση κρίνεται στον τρόπο που βλέπουμε του Αφρικανούς, στον τρόπο που τους κατανοούμε και τους δεχόμαστε στις ενορίες μας.
Ελπίζουμε ότι μέσα από το παρόν τεύχος του περιοδικού μας δίνουμε βήμα σε άτομα, τα οποία συνήθως δεν έχουν κανένα δικαίωμα. Ας είναι αυτό ένα ελάχιστο δείγμα της αναγνώρισης και του σεβασμού που τους οφείλουμε. Ευελπιστούμε ακόμη ότι θα μπορέσουμε να σας μεταφέρουμε, έστω και μερικώς, τη δική τους μαρτυρία και οπτική γωνία, ώστε, ακόμη και όσοι είναι δύσπιστοι, να αφήσουν κατά μέρος προσωπικές αντιλήψεις τους και να δουν περισσότερο τον άνθρωπο που βρίσκεται στη δίνη δυσμενών καταστάσεων.
JA
