Πώς ελέγχουμε αν το μήνυμα που κρύβουν τα συναισθήματά μας είναι αξιόπιστο;
Η αντίληψη και το τι πιστεύουμε για ένα γεγονός, επηρεάζει τον τρόπο που νιώθουμε και συμπεριφερόμαστε. Είναι σημαντικό να κάνουμε έναν έλεγχο με τον εαυτό μας. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να βλέπουμε αν υπάρχουν γνωσιακές διαστρεβλώσεις και υπερβολές. Παραδείγματα αυτού είναι το να ρωτάμε τον εαυτό μας πρόσθετες ερωτήσεις όπως: «Παραβιάστηκα πραγματικά με κάποιον τρόπο;», «Μήπως αντιδρώ υπερβολικά και δυσανάλογα;», «Παραβίασα πράγματι κάποιον άλλο ή κάποιον κώδικα ηθικής;», «Τι έχασα πραγματικά;» και «Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί;». Το να προκαλούμε τις αντιλήψεις μας μπορεί να μας αποκαλύψει πολλά, εάν το κάνουμε με απόλυτη ειλικρίνεια.
Ας θυμόμαστε ότι παλιά συναισθηματικά τραύματα αφήνουν σημάδια όπως και ο σωματικός τραυματισμός
Ένα σπασμένο οστό μπορεί να έχει επάνω του πάντα το σημάδι του τραυματισμού. Το ίδιο ισχύει και για τα συναισθήματά μας. Μετά από χρόνια ο τραυματισμός μπορεί να μη μας πονά πια, αλλά και πάλι, η ανάμνηση του γεγονότος υπάρχει, όπως υπάρχουν και τα σημάδια. Εάν τα τραύματά μας δεν είχαν θεραπευτεί όπως πρέπει εξαρχής, θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στην πορεία. Από την άλλη πλευρά, μπορεί το τραυματισμένο σημείο που θεραπεύτηκε να γίνει πιο δυνατό απ’ ό,τι πριν.
Η συγχώρηση είναι πράξη θελήσεως
Κάποιες φορές, όταν έχουμε προσπαθήσει να συγχωρήσουμε, τα επαναλαμβανόμενα συναισθήματα είναι υπολείμματα παλαιότερων πληγών που δεν είχαν την ευκαιρία να θεραπευτούν ή απαιτούν περισσότερο χρόνο. Η συγχώρηση είναι πράξη θελήσεως που συμβαίνει συχνότερα πολύ πριν να υποχωρήσουν τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα είναι οι αποσκευές που μπορεί να μας τραβάνε ακόμα πίσω. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται υπομονή και η χάρη του Θεού ώστε ο πόνος να φύγει, πράγμα που συμβαίνει πολύ αργότερα από την δέσμευσή μας να συγχωρήσουμε. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι είναι πάντοτε δυνατό να συγχωρήσουμε, παρά τη σοβαρότητα ή τη δυσκολία της περίπτωσης. Είναι δυνατόν μοναχά επειδή ο Ιησούς μας έδωσε το παράδειγμά του. Αν επιχειρήσουμε τη συγχώρηση με τις καλύτερες ανθρωπίνως δυνατές προθέσεις, αναπόφευκτα τα συναισθήματά μας θα μπουν στη μέση.
Συγχωρώντας με την Καρδιά του Θεού
Το κλειδί για τη συγχώρηση είναι στην πραγματικότητα να συγχωρούμε με την καρδιά του Θεού. Αν κοιτάξουμε τα Ευαγγέλια, θα δούμε ότι ο Ιησούς έχει δώσει μεγάλη έμφαση στη συγχώρηση. Και πράγματι, όταν ο Ιησούς θεράπευε σωματικά κάποιον, πάρα πολλές φορές έλεγε επίσης «Οι αμαρτίες σου συγχωρούνται». Το νόημα του θανάτου του Χριστού επάνω στο Σταυρό ήταν η εξιλέωση των αμαρτιών. Εκείνος που δεν είχε αμαρτία, φορτώθηκε όλη την αμαρτία του κόσμου. Είναι πολύ σημαντικό να αφήνουμε ανοιχτή την πόρτα όταν σκεπτόμαστε την συγχώρηση. Δηλαδή, την πόρτα της καρδιάς μας. Αν προσεγγίσουμε την κατάσταση με κλειστή καρδιά, ίσως να μην προσέξουμε την προσπάθεια κάποιου να συμφιλιωθεί μαζί μας. Επίσης, όταν έχουμε να κάνουμε με άλλους ανθρώπους, συχνά απαιτείται να αφήσουμε κατά μέρος την περηφάνια μας και να κάνουμε το πρώτο βήμα για την επανόρθωση της σχέσης. Αυτό μπορεί να μας κάνει να αισθανόμαστε σαν τον αμνό που θυσιάζεται. Αν οι προσπάθειές μας προσκρούουν στην απόρριψη, αντί να νιώθουμε ηττημένοι, καλύτερο είναι να προσευχηθούμε για τον άλλον, και μετά μπορούμε να πορευόμαστε εν ειρήνη, γνωρίζοντας ότι κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Και, αν με την προσευχή, διαπιστώσουμε ότι η καρδιά μας μαλακώνει, ας μην εκπλησσόμαστε! Είναι η θεραπευτική επίδραση της προσευχής.
Κάποια άτομα δηλώνουν ότι, στην προσπάθειά τους να συγχωρήσουν, ξαναζούν έντονες αναμνήσεις τραυματικές, που τους εμποδίζουν να θεραπευθούν από το παρελθόν. Οι σύγχρονες μορφές ψυχοθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται από παλαιά ψυχικά τραύματα, και αυτούς τους ανθρώπους τους ενθαρρύνουμε να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια, χωρίς να ξεχνούν την προσευχή. Η προσευχή δε βοηθά απλώς τον άνθρωπο να δεχθεί τη βοήθεια του Κυρίου, αλλά επίσης του διδάσκει την πειθαρχεία με τρόπους που ηρεμούν την ψυχή, αλλά και βοηθά τον άνθρωπο να πετύχει καλύτερο έλεγχο των ανεξέλεγκτων συναισθημάτων του.
Συγχωρώντας τον εαυτό μας
Μια τελευταία λέξη: Προκειμένου να μπορέσει ένας άνθρωπος να δεχθεί και να προσφέρει τη συγχώρηση, πρέπει να μπορεί να συγχωρήσει τον εαυτό του. Όλοι σχεδόν οι άνθρωποι έχουμε δυσκολία να νιώσουμε και να συμπεριφερθούμε συμπονετικά στον εαυτό μας. Η αληθινή ταπεινότητα δεν είναι να γινόμαστε σάκος του μποξ και να δεχόμαστε χτυπήματα από παντού, αλλά να αναγνωρίζουμε την αξία μας σε σχέση με τον Θεό. Είναι το να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε δημιουργηθεί κατ’ εικόνα Του και καθ’ ομοίωσή Του, και ως τέτοιους ο Θεός μας αγαπά ανιδιοτελώς. Η αληθινή συμπόνια προς τον εαυτό μας είναι διαφορετικό πράγμα από την αυτοεκτίμησή μας. Η αυτοεκτίμηση ενέχει κάποια χροιά ανταγωνισμού, υπό την έννοια ότι ο άνθρωπος πρέπει να κάνει ό,τι κάνει καλύτερα από τους άλλους προκειμένου να έχει αξία. Η συμπόνια προς τον εαυτό μας είναι διαφορετική, καθώς αναγνωρίζει ότι όλοι έχουν ελαττώματα και ατέλειες, αλλά παρόλα αυτά εξακολουθούν να έχουν αξία. Η συγχώρηση του εαυτού μας, μας επιτρέπει να ξεπερνάμε τα λάθη μας, συνειδητοποιώντας και γνωρίζοντας ότι είναι φυσιολογικό να κάνουμε λάθη μερικές φορές.
π. Nat Eden
(Επιμέλεια κειμένων: Ειρήνη Κουτελάκη)
JA
