Το τελικό στάδιο της λήψης αποφάσεων.
ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
Το τελικό βήμα είναι να αναζητήσουμε επιβεβαίωση για την απόφασή μας. Ο άγιος Ιγνάτιος γράφει:
«Αφού γίνει αυτή η εκλογή ή παρθεί αυτή η απόφαση, πρέπει αυτός που την πήρε να σπεύσει να προσευχηθεί μπροστά στον Θεό και Κύριό μας, και να του προσφέρει την εκλογή αυτή, ώστε η Θεία Μεγαλοσύνη του να ευαρεστηθεί να τη δεχθεί και να την επικυρώσει, εάν είναι για μεγαλύτερη υπηρεσία και δόξα του».
Αυτά είναι μόνο όσα λέει ο άγιος Ιγνάτιος για το θέμα των αποφάσεων. Αφήνει σημαντικές ερωτήσεις αναπάντητες. Τι μετράει ως επιβεβαίωση; Πώς πρέπει να την αναζητήσουμε; Για πόσον καιρό πρέπει να την αναζητήσουμε; Είναι λίγο ασαφές το γιατί ο Ιγνάτιος επιμένει στο θέμα της επιβεβαίωσης. Αν η διαδικασία της διάκρισης ήταν λεπτομερής και καλή, γιατί χρειαζόμαστε επιπλέον ενδείξεις που επιβεβαιώνουν μια καλή και λογική απόφαση; Πιθανόν ο λόγος να αφορά την επιμονή του Ιγνατίου για ενδελεχή εξέταση. Πίστευε ότι πρέπει να κάνουμε κάθε λογική προσπάθεια για το καλύτερο αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούμε να βρούμε επιβεβαίωση μιας σημαντικής απόφασης, ώστε να έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε για να βρούμε το θέλημα του Θεού.
Φυσικά, το τι είναι «λογική προσπάθεια», διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο κι από περίσταση σε περίσταση. Ο χρόνος τελειώνει και πρέπει να ληφθεί κάποια απόφαση. Κάποιες αποφάσεις είναι σημαντικότερες από άλλες. Η σύνεση μας λέει ότι δεν πρέπει να σπαταλάμε πολύ χρόνο αναζητώντας επιβεβαίωση για σχετικά ασήμαντες αποφάσεις, ίσως μάλιστα καθόλου, αν ο χρόνος μας είναι λίγος και υπάρχουν άλλα θέματα που επιζητούν την προσοχή μας. Γι’ αυτό το λόγο δεν υπάρχει μία μόνο απάντηση στην ερώτηση πόσο καιρό χρειάζεται να αφιερώσουμε αναζητώντας την επιβεβαίωση. Τι συμβαίνει εάν έχουμε φτάσει στα όρια της «λογικής προσπάθειας» και δε διαφαίνεται πουθενά η επιβεβαίωση; Σ’ αυτή την περίπτωση, λέει ο Juan Polanco, ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ιγνατίου, θα πρέπει να προχωρήσουμε και να οριστικοποιήσουμε την απόφασή μας.
Είναι εύκολο να αγνοήσουμε αυτό το βήμα – ίσως να είναι αυτός ο λόγος που ο Ιγνάτιος επέμεινε στην επιβεβαίωση. Συνήθως θέλουμε να προχωρήσουμε αφότου έχουμε λάβει την απόφασή μας. Αν η διαδικασία της διάκρισης είναι πολύ μακρά, χαιρόμαστε που επιτέλους τελείωσε. Θέλουμε να προχωρήσουμε με την εφαρμογή της απόφασής μας. Ο άγιος Ιγνάτιος λέει ότι θα πρέπει να σταματήσουμε σ’ αυτό το σημείο, να παρουσιάσουμε την απόφασή μας στον Χριστό, και να ζητήσουμε κάποια ένδειξη επικύρωσης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επιβεβαίωση έρχεται με τη μορφή της παρηγορίας. Οι αμφιβολίες και τα άγχη εξαφανίζονται. Αισθανόμαστε ειρηνικά μέσα μας με την κατεύθυνση που επιλέξαμε. Υπάρχει μέσα μας μια αίσθηση του «σωστού» – ότι η απόφαση που λάβαμε θα μας φέρει πιο κοντά στον Θεό, πιο κοντά σ’ αυτό που πραγματικά θέλουμε.
Μια τελευταία σκέψη για το θέμα της επιβεβαίωσης: Συχνά οι άνθρωποι λένε ότι το αποτέλεσμα μιας απόφασης την επικυρώνει ή δεν την επικυρώνει. Αν τα πράγματα έρθουν καλά, αυτό σημαίνει ότι ο θεός ήθελε να συμβούν τα πράγματα έτσι, και ότι η απόφαση αντανακλά το θέλημα του Θεού. Ένα κακό αποτέλεσμα σημαίνει το αντίθετο: ότι ο Θεός δεν ήθελε τα πράγματα να γίνουν έτσι, και ότι ήταν μια κακή απόφαση. Σ’ αυτή την ιδέα υπάρχουν κάποια σπέρματα αλήθειας. Στους κανόνες για την διάκριση, ένα σημείο ψευδούς παρηγορίας είναι το αποτέλεσμα των ενεργειών που έγιναν υπό την επίδρασή της. Αν οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι μ’ αυτό που κάνουμε κι αν αισθανόμαστε δυστυχισμένοι και σαν να έχουμε κατάθλιψη, η παρηγορία που μας οδήγησε στην απόφασή μας, είναι πολύ πιθανό να είναι μια ψευδής παρηγορία. Αλλά μπορεί και όχι. Ο άγιος Ιγνάτιος λέει ότι οι δυνάμεις του σκότους έρχονται σε αντίθεση με το έργο του Θεού. Θα πρέπει να περιμένουμε εμπόδια, δυσκολίες, ακόμη και αποτυχίες.
Μια άλλη εκδοχή αυτής της ιδέας είναι η στάση ότι «θα προχωρήσω μ’ αυτό το σχέδιο, κι ο Θεός θα το σταματήσει αν δεν θέλει να πραγματοποιηθεί». Μερικές φορές, συχνά, η μόνη επιλογή μας είναι να προχωρήσουμε και να κάνουμε ό,τι θεωρούμε καλύτερο εν μέσω αβεβαιοτήτων, χρονικών πιέσεων και μερικής γνώσης της κατάστασης. Αλλά τα αποτελέσματα δεν λένε και πολλά για την ορθότητα της διάκρισης. Το σχέδιό μας μπορεί να αποτύχει, επειδή ο Θεός δεν ήθελε να πραγματοποιηθεί. Αλλά μπορεί επίσης να αποτύχει επειδή το εκτροχίασε ο Σατανάς. Μπορεί να αποτύχει επειδή οι προκαταλήψεις και η αναζήτηση της αυτοπραγμάτωσης θολώνουν την κρίση άλλων ανθρώπων που πρέπει να εφαρμόσουν το σχέδιο. Μπορεί να αποτύχει για κανέναν προφανή πνευματικό λόγο. Μπορεί κάποιος άλλος να πάρει τη δουλειά που θέλουμε. Μπορεί να προχωρήσουμε με το σχέδιό μας, αλλά εάν δεν λειτουργήσει, δεν πρέπει να πούμε ότι ο Θεός δεν ήθελε να πραγματοποιηθεί.
Τα μελλοντικά γεγονότα δε μας λένε τίποτα για την ορθότητα μιας απόφασης που λαμβάνουμε τώρα. Δεν ξέρουμε τι επιφυλάσσει το μέλλον. Δεν ξέρουμε τι θα κάνουν άλλα άτομα. Δεν ξέρουμε τι θέλει ο Θεός να κάνουν άλλα άτομα. Αλλά με μια ορθή διάκριση, μπορούμε να γνωρίζουμε τι θέλει ο Θεός να κάνουμε, τώρα, στις δεδομένες περιστάσεις. Θα είναι μια απόφαση που θα μας φέρει πιο κοντά σ’ αυτό που πραγματικά θέλουμε.
JA
