Jesuits.gr

Τεύχος 1054

H οικονομική κρίση και η οικονομική ανασφάλεια έχει πλέον επεκταθεί σε όλον τον πλανήτη. Οι ειδήμονες μιλούν για τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών, ενώ αυτή είναι ακόμη σε εξέλιξη και κανείς δεν είναι σίγουρος για το μέλλον. Η κοινή γνώμη κατηγορεί τα υψηλά τραπεζικά στελέχη, τα οποία για να αυξήσουν με «μπόνους» τις ήδη υπέρογκες αμοιβές τους ακολούθησαν μια πολιτική παροχών δανείων πέραν πάσης λογικής. Αλλά και αυτοί, με τη σειρά τους, προβάλλουν τις πιέσεις στις οποίες υπόκεινται από τους μετόχους και τις επιλογές των επενδυτών.

Πέρα από την οικονομική και τεχνική όψη του ζητήματος, την οποία όσοι δεν έχουμε ειδικότερες γνώσεις στην οικονομία δεν κατανοούμε σε βάθος, υπάρχει και η κοινωνική και η ηθική όψη. Γίνεται τώρα φανερό ότι σε βασικούς τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής υπήρχε έλλειμμα και ανεπάρκεια στην υποστήριξη του κοινωνικού συμφέροντος.
Έλλειμμα πολιτικό. Δεν υπήρχαν ελεγκτικοί μηχανισμοί στην αγορά ή αυτοί αδράνησαν. Τα πράγματα αφέθηκαν στην πρωτοβουλία των οικονομικών παραγόντων και στις δικές τους επιδιώξεις. Αν η πολιτική είναι η οργάνωση της κοινωνικής ζωής με στόχο το κοινό συμφέρον, τότε αυτή ήταν απούσα.

Έλλειμμα ισότητας. Ισχύουν κανόνες ελέγχου για τους μικρούς, αλλά όχι για τους μεγάλους. Οι μικρές επιχειρήσεις πρέπει να δικαιολογούν έσοδα – έξοδα, ελέγχονται για κάθε παρατυπία, αλλά οι μεγάλοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Τα φτωχά κράτη ελέγχονται για την οικονομία τους, οι διεθνείς τραπεζικοί και πιστωτικοί οργανισμοί ελέγχουν την πορεία της οικονομίας τους ώστε να πάρουν πίσω όσα προέβλεψαν, αλλά το ίδιο δεν ισχύει για τα μεγάλα κράτη και τις “ισχυρές οικονομίες”.

Έλλειμμα ευθύνης. Χορηγήθηκαν δάνεια με μεγάλα περιθώρια κέρδους, χωρίς σύνδεση με την πραγματική οικονομία και την παραγωγή. Οι κίνδυνοι αποσιωπήθηκαν. Ο κόσμος παγιδευόταν από τις δελεαστικές προτάσεις ή και τη δική του βουλιμία. Τι έγινε το ζήτημα της διαφάνειας σε αυτές τις συνθήκες;

Έλλειμμα σύνεσης. Όλοι πλέον, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο, θεωρούμε ότι έχουμε δικαίωμα στην άνετη ζωή. Το επίπεδο ζωής πολλώνσυνανθρώπων μας είναι πάνω από ό,τι επιτρέπει η εργασία και το πραγματικό εισόδημα. Πότε “με τη βοήθεια της γιαγιάς και του παπού”, πότε με τα καταναλωτικά δάνεια πολλές οικογένειες διεκδίκησαν το “δικαίωμα
στην αφθονία”.

Η σημερινή κρίση φανερώνει την απληστία των οικονομικά ισχυρών, αλλά και μια γενικότερη νοοτροπία κολλημένη στο κέρδος, στον υλισμό και στην ευμάρεια. Η πτώση είναι οδυνηρή για πολλούς και όχι αναγκαστικά για αυτούς που είναι περισσότερο υπεύθυνοι. Ως κοινωνία και ως πολίτες θα επανεξετάσουμε άραγε τη στάση μας;

Translate »